“`html
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran’dan Ekonomi ve Turizm Değerlendirmesi
İş Bankası’nın Genel Müdürü Hakan Aran, Antalya’da düzenlenen Turizm Kongresi’nde yaptığı konuşmada, ülke ekonomisi ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Aran, enflasyonun düzelme aşamasına girdiğini ancak bu sürecin beklenen hızda ilerlemediğini belirterek, “Enflasyonla mücadelede yeterince başarılı değiliz. Uzun yıllar yüksek enflasyon ile yaşamış bir toplumuz ve bu durumu kabullenme eğilimimiz var.” ifadelerini kullandı. Ayrıca, 2025 yılı için enflasyon ve faiz oranlarının yarı yarıya düşmesi beklentisini dile getirdi.
‘Asgari Ücrette Destek Şart’
Asgari ücret konusunun her iki tarafı da memnun eden bir çözüm bulmanın zor olduğunu vurgulayan Aran, asgari ücretlilerin ve işverenlerin desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti. “Kamunun kaynakları ile ya işverene ya da asgari ücretliye, belki de her ikisine birden çeşitli şekillerde destek sağlanmalı.” dedi.
Aran, kira artışlarına da değinerek, “Kendi ödenecek kirayı veremediğim için evden çıktım.” şeklinde konuştu. Çalışanlarını kira enflasyonu karşısında desteklediklerini belirten Aran, “Kurumlar, beyaz yakalı çalışanları için yüksek kira bedellerine karşı çözüm geliştirebilir.” önerisinde bulundu.
‘Turizmde Beşinci Olmak Büyük Başarı’
Turizm sektöründeki gelişmeleri olumlu karşılayan Aran, “Dünyada ilk üçe girebiliriz.” diyerek bunun için gerekli koşulları sıraladı: “Yatırım ortamını geliştirmemiz şart. Şu an bu yeterli değil. Turizmde dördüncü ve beşinci olmak oldukça önemli bir başarıdır.”
‘Fiyat İstikrarı İçin Yeni Politikalar Geliştirildi’
Aran’ın açıklamalarından bazı başlıklar:
2024 hızlı bir geçiş oldu. Geçtiğimiz yıl 2024 ile ilgili pozitif düşüncelerimi paylaştığımda eleştirilmiştim. Ancak mevcut durum bir hayalden ibaret değil. Kurlar ve yabancı para kredileriyle turizm sektörünü desteklemek mümkün oldu. 2024’ün fiyat istikrarı sağlama konusunda politikaların devreye girmesi ile umut verici olacağını düşünüyorum. Bu, eleştirilebilir bir durumdur fakat fiyat istikrarı mücadelesi önemli bir adımdır.
‘Her Yıl Karlı Olmayabilir’
Karlılığın sürekliliği garanti olunamaz, mevcut durum karlılıklar üzerinde baskı yapmaktadır. Ticari yaşamda, bazı dönemler sadece ayakta kalmak önemlidir; bu dönemlerde karlılık beklentisi düşük olmalıdır. Ifadelerine devam eden Aran, olumsuz dönemlerin ardından toparlanma sürecinde tüm tarafların üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini belirtti.
‘Enflasyonla Mücadelede Farklı Bir Geleneğimiz Var’
Enflasyonle mücadelede yavaş ama olumlu gelişmeler yaşanıyor. Ancak, toplumsal genetik yapımız yüksek enflasyonla nasıl başa çıkılacağına dair. Dolayısıyla, bunun üstesinden gelmek kolay olmuyor. Geçen yıl, 2025 sonunda %42 gibi bir enflasyon tahmini yapmıştım ki şu an %44 seviyesinde görünüyor. Şu anda bu konuda bir konsensüs oluştu.
‘Gelecek Yıl Bedel Ödemeye Devam Etmemiz Gerekebilir’
2025 yılı için enflasyonun %24-26 düzeylerine düşeceğini öngörüyorum. Bu, arzuladığımız bir seviye olmasa da, mevcut enflasyon seviyeleriyle karşılaştırıldığında oldukça olumlu.
‘Enflasyon ve Faizlerin Düşmesi Nefes Aldırır’
İşlerin iyi gidebilmesi ve enflasyon kontrolünün sağlanması için, geçmişteki %19 faiz seviyelerine dönmemiz şart. O dönemde enflasyonu düşürmek için hızlı adımlar attığımızı biliyoruz. Ancak bu yöntem, enflasyonun %85’lere çıkmasına sebep oldu.
‘2025’te İyi Bir Dönem Bekliyorum’
2025, hem faizin hem de enflasyonun yarı yarıya düşeceği bir yıl olmalıdır. Aralık 2025’de faizin 50’den 25’e düşmesi, enflasyonun ise 44’ten 22’ye inmesi dileğim. Bu, toplum için oldukça olumlu bir noktadır.
‘Enflasyonu Sadece Manşet Rakamlarla Değerlendirmemeliyiz’
Enflasyon rakamlarını ele alırken, kira ve gıda enflasyonunu birbirinden ayırmamız lazım. Hanehalkı harcamalarındaki durum, market ve restoran fiyatlarına göre farklılık gösteriyor.
‘Fiyatların Düzgün Kalması İçin Zaman Dilemeliyiz’
Enflasyonla mücadelede güven oluşturmak uzun vadeli bir süreç gerektirir. Beklentilerin değiştirilmesi için kararlılıkla doğru adımlar atılması ve bu sürecin bir süre devam ettirilmesi önemlidir.
‘Yüzde 10 Seviyeleri Başarı Olarak Görülebilir’
Orta vadeli planlamalara göre 2026 yılında tek haneli enflasyon hedefi var. Yüzde 10-12’lik enflasyon oranları, bizim için önemli bir kazanım olacaktır.
‘Bireysel Kredilerde Alarm Veriyoruz’
Kredi kartlarındaki donuk alacaklarda dikkat çekici bir artış görmüyoruz. Ancak bireysel krediler açısından sorunlar baş göstermekte. Tüm bunlar, bireysel tarafın birçok sorunu olduğunu gösteriyor.
‘Asgari Ücrette Uzlaşma Sağlanamaz’
Asgari ücrette herhangi bir uzlaşma sağlanmasının zor olduğunu kaydeden Aran, ekonomik koşullar altında bu denklemin çözümünün karmaşık olduğunu belirtti. Dolayısıyla, kamunun imkanlarıyla destek sağlanmalıdır.
‘Kira Sorunu Ülkenin Ana Problemi’
Ev ve kira ilişkilerinin sorunlarının çözümü Türkiye için elzem. Kiraların, insanların gelirlerinden büyük kısmını alması ciddi bir sorun teşkil ediyor. Bu da enflasyon beklentilerini etkilemektedir.
‘Çalışanlar İçin Ücret Artışları Kira Enflasyonu ile Bağlantılı’
Ücret artışlarımızı, etkin bir şekilde kira artışlarına karşı koyacak şekilde düzenliyoruz. Özellikle deprem türü bölgelerde konut sorunları üzerine çalışıyoruz.
‘Faiz Oranları Uygun Hale Getirilmelidir’
Faiz oranları, bankaların belirlediği bir unsur değildir. Bankalar, fon sahipleri ile kendi kaynağını ne kadar ucuza elde ediyorsa o fiyatlarla miktarlarını belirlerler.
‘Küçük İşletmelerin Zorlukları Var’
Küçük işletmeler, nakit akışını yönetme ve likidite sorunları ile karşı karşıyadır. Hane halkının borçlu olduğu dönemlerde tasarruf etmeye çalışmak zordur.
‘2025 Konut Kredileri İçin Zorlu Bir Dönem Olacak’
2025 yılında konut kredilerinde beklediğimiz faizlerin olmayacağını belirtmek isterim. Faiz oranının %1 seviyelerine gelmesi durumunda konut fiyatları etkilenir.
‘Türkiye’nin Ekonomik Potansiyeli Yeterli’
Türkiye’nin potansiyeli ile birlikte ekonomik adımlarımızı daha ince ayarlarla yapılandırmalıyız. Daha adil ve verimli bir gelir paylaşımı gerçekleştirmeliyiz.
‘Doğru Yoldayız’
İç politikalarımızın başarı ile seyrettiğini görüyoruz. Kamu harcamalarını disiplin altında tutmak ve enflasyonu düşürmek adına çalışmalar yürütülmekte. Ben geleceğimizden umutluyum.
‘Jeopolitik Risklere Dikkat’
Jeopolitik sorunlar, ekonomimiz için önemli risk unsurlarını barındırıyor. İçsel olarak risklerimizi yönetme konusunda hazırlıklıyız; dışsal riskler ise dikkat edilmesi gereken bir unsurdur.
‘Turizm Gelirlerimiz Değerli’
Turizm alanında elde edilen gelirlerin kıymetini bilmeliyiz. Topladığımız veriler ve mevcut durum, bizi uluslararası alanda daha rekabetçi hale getirebilir.
‘Turizmde İlk Üçte Olma Şansı Var’
Turizm sektörü, tüm zorluklarına rağmen dünya genelinde büyük bir potansiyele sahip. İyi bir yatırım ortamı oluşturursak ilk üç arasına girebilme potansiyelimiz var.
‘2025’te Kredi Bakiyesini Yükselteceğiz’
2024 yılında bankalar için kredi büyüme oranları kısıtlandı. Ancak 2025 yılı içinde turizm sektöründeki kredi bakiyemizi 2 milyar dolara çıkararak taahhüdümüzü yerine getirmeyi planlıyoruz.
‘Cumhuriyetin 100. Yılında Biz De Varız’
Bir Cumhuriyet kurumu olarak, 100. yılımızda önemli adımlar atarak gelişimimizi sürdüreceğiz. Gelecekteki hedefimiz, daha iyi bir hizmet sunmak ve ülkemiz için kritik olan sektörlere destek vermek.
(EKONOMİ SERVİSİ)
“`
